Historia Cechu

Cech Rzemiosł w Pilźnie

kurs-ped­a­gog­iczny-baner1

KURS PEDAGOGICZNY

DLA INSTRUKTORÓW PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU

DLA INSTRUKTORÓW PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU

DLA INSTRUKTORÓW PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU

kurs obra­bi­arek sterowanych numerycznie
mon­ter sieci i insta­lacji sanitarnych
Z nami wybierz swój zawód
Mon­ter sieci i insta­lacji sanitarnych
krawiec/krawcowa
Z nami wybierz swój zawód
Kraw­iec
piekarz
Z nami wybierz swój zawód
Piekarz
fryz­jer
Z nami wybierz swój zawód
Fryz­jer
previous arrow
next arrow
Shadow

Cech Rzemiosł

Począt­ki rzemiosła w Pilźnie wiążą się z pow­staniem Pilz­na jako mias­ta, co stało się 3 październi­ka 1354 roku na mocy decyzji króla Kaz­imierza Wielkiego. Niewąt­pli­wie jed­nak pewne rodza­je rzemiosła mające pod­sta­wowe znacze­nie dla lud­noś­ci ist­ni­ały wcześniej, jak np. kołodziejst­wo, gar­ncar­st­wo czy szew­st­wo. Pilzno ist­ni­ało już w  XI wieku, bo od 1086 roku stanowi włas­ność klasz­toru tynieck­iego, a od  tego cza­su jest królewszczyzną, czyli miastem królewskim. Z tą chwilą zosta­je urząd­zone według prawa niemieck­iego — roz­planowane, zor­ga­ni­zowane władze mias­ta i ustanowione tar­gi. Pilzno rozwi­ja się, a  wraz z nim następu­je rozwój rzemiosł, takich jak szew­st­wo, bed­narst­wo, kuśnierst­wo, kraw­iect­wo, sto­larst­wo, suki­en­nict­wo, rzeźnict­wo, piekarst­wo oraz gar­ncar­st­wo. Równocześni e z roz­wo­jem rzemiosła wypły­wa potrze­ba zor­ga­ni­zowa­nia się, a za tym pow­sta­ją cechy.

Naj­dawniejszym cechem jest cech szews­ki, a następ­nie suki­en­niczy. Księ­ga radziec­ka z 1587 roku zaw­iera wpisy już dziesię­ciu cechów. Są to cechy kuśnierzy, kraw­ców, szew­ców, rzeźników, sto­larzy, bed­narzy, suki­en­ników, gar­ncar­zy, kowali i piekarzy. Nato­mi­ast kołodzieje, cieśle, rymarze, tokarze, powroźni­cy ślusarze zaw­iąza­li wspól­ny cech rzemiosł różnych, którego statut zatwierdz­ił w 1632 roku król Władysław IV. Według spisu sporząd­zonego za panowa­nia króla Ste­fana Batorego dla celów podatkowych, w Pilźnie było 60 rzemieśl­ników. Wraz ze wzrostem licz­by rzemieśl­ników dochodzi do dal­szej orga­ni­za­cji cechów, w czym współpra­cow­ała rada miejs­ka. Właśnie na początek XVII wieku przy­pa­da najwięk­szy rozk­wit Pilzna.

Cechy zostały znie­sione w 1859 roku pod wpły­wem tzw. lib­er­al­iz­mu gospo­dar­czego, charak­teryzu­jącego się w prak­tyce nieogranic­zoną wol­noś­cią w prze­myśle i hand­lu. Wskutek tego w Pilźnie zupełnie zanikły rzemiosła tkack­ie, suki­en­nicze, kuśnier­skie, kot­larskie, nie pro­dukowano wyrobów mosiężnych i gar­ncar­s­kich. Mimo przeszkód różnej natu­ry tute­jsze rzemiosło w dal­szym ciągu ist­ni­ało i  prowadz­iło dzi­ałal­ność. Dane z 1908 roku infor­mu­ją, że najliczniej w tym cza­sie reprezen­towane były zakłady szewskie, kraw­ieck­ie, masarskie, piekarskie, bed­narskie, rzeźnicze i sto­larskie. Mniej liczeb­ną grupę stanow­ili golarze, blacharze, szk­larze, murarze, powroźni­cy, cieśle, kowale, rusznikarze, ślusarze, kołodzieje oraz zegarmistrzowie.

Cechy przy­wró­cono w 1883 roku, ale nie miały one takiego jak wcześniej znaczenia dla rzemiosła. Mimo wielu trud­noś­ci i  zmi­an gospo­dar­czych rzemiosło było głównym źródłem utrzy­ma­nia mieszkańców, poza rol­nictwem. Rzemiosło pilzneńskie prowadz­iło w sposób zor­ga­ni­zowany swo­ją dzi­ałal­ność do 1945 roku. Wtedy to cech został zlik­wid­owany, a rzemieśl­ni­cy zostali orga­ni­za­cyjnie włączeni do cechu dębick­iego. Taki stan ist­ni­ał przez 40 lat.

Myśl reak­ty­wowa­nia cechu w Pilźnie zrodz­iła się w  głowach tute­jszych prężnych rzemieśl­ników oraz prze­wod­niczącego Miejsko-Gmin­nej Rady Nar­o­dowej Lesz­ka Des­o­nia w listopadzie 1985 roku. Następ­nie w dniu 22 listopa­da doszło do spotka­nia, pod­czas którego  rzemieśl­niczy w sposób zde­cy­dowany i jednogłośny opowiedzieli się za  real­iza­cją pod­danej myśli. W tym celu powołano 9‑osobową Komisję Orga­ni­za­cyjną, w skład której wes­zli: Alek­sander Sas — prze­wod­niczą­cy, Danu­ta Des­oń i Andrzej Świer­czek — zastęp­cy prze­wod­niczącego oraz  Zyg­munt Piec­zon­ka, Tadeusz Smoła, Jan Pawlus, Kaz­imierz Anioł, Ryszard Chłopek i Jan Boruch jako członkowie.

W tym celu 3 grud­nia 1985 roku Komis­ja wys­tąpiła do  Izby Rzemieśl­niczej w Tarnowie z wnioskiem o wydanie opinii w spraw­ie utworzenia Cechu Rzemiosł Różnych w Pilźnie. Do tego musi­ała być przed­staw­iona pozy­ty­w­na opinia ówczes­nych władz mias­ta. Pon­ad­to staraniem Komisji Orga­ni­za­cyjnej doszło do zebrań środowiskowych z  rzemieśl­nika­mi z Brzostku i Jodłowej, celem wyraże­nia opinii wobec propozy­cji utworzenia nowej orga­ni­za­cji cechowej w Pilźnie. Kon­sek­wencją tych dzi­ałań była Uch­wała Nr 22 z 9 maja 1986 roku o utworze­niu Cechu Rzemiosł Różnych w Pilźnie.

Zadaniem Komisji Orga­ni­za­cyjnej było zwołanie Wal­nego Zgro­madzenia, którego celem było pod­ję­cie uch­wały o utworze­niu cechu dla rzemieśl­ników z terenu gminy Pilzno, Brzostek i Jodłowa, o treś­ci Statu­tu oraz wybranie władz cechu.

Walne Zgro­madze­nie odbyło się 22 czer­w­ca 1986 roku. Było to wielkie świę­to naszego rzemiosła, które rozpoczęła msza św.  odpraw­iona przez księdza prała­ta Juliana Galasa w pilzneńskiej farze.

Walne Zgro­madze­nie wybrało władze cechu. Starszym Cechu został Alek­sander Sas. W skład Zarzą­du Cechu wes­zli: Danu­ta Des­oń — Pod­starszy Cechu, Zyg­munt Piec­zon­ka — Pod­starszy Cechu, Tadeusz Smoła — członek, Kaz­imierz Anioł — członek, Andrzej Świer­czek — członek, Ryszard Chłopek — członek, Jan Czarnaws­ki — członek, Zbig­niew Golec —  członek. Zastęp­ca­mi członków zostali: Stanisław Błaszczyk i Stanisław Dziedz­ic. Prze­wod­niczącą Komisji Rewiz­yjnej została Zofia Bochaczyk. Członkowie Komisji Rewiz­yjnej: Jan Pawlus, Jan Boruch, Lucy­na Wys­tępek, Józef Klucznik. Prze­wod­niczą­cy Sądu Cechowego — Józef Wój­cik. Członkowie Sądu Cechowego: Fer­dy­nand Poci­ask, Edward Kula, Józef Placek, Fran­ciszek Tobi­asz, Woj­ciech Dziadu­ra, Stanisław Zajdel.